JOSOA SY KALEBA, OLO-MALAZAN'NY FINOANA

Hodinihina mandritra ny herinandro:

Nom. 13:6, 30-32; Jos. 14:6-14 Lio. 18:1-5; Jos. 19:49-51; 2 Kor. 3:18; Rom. 12:1,2.

Tsianjery:

"Tsarovy ny mpitondra anareo, izay efa nitory ny tenin Andriamanitra tamínareo; hevero ny niafaran'ny fiainany, ka araho ny finoany." - Heb. 13:7.

Mahalala avokoa ny ray aman-dreny rehetra fa mianatra amin'ny alalan'ny ohatra aseho azy ny zanaka, sa tsy izany? Firy amin'ireo ray aman-dreny no efa nitebiteby nahita ny zanany nanaraka ny toetra ratsiny fa tsy ny toetra tsarany? Na firy taona isika na firy, dia hitantsika fa mora kokoa ny manao ratsy noho ny manao tsara. Tsy inona fa ampahany amin'ny atao hoe: voary lavo izany. "Fa tsy izay sitrako no ataoko; fa izay halako no ataoko." Rôm. 7:15. Iza no tsy mahatsapa izany?

Manomboka amin'ny fahazazany dia ny ohatra aseho azy no mamolavola ny olombelona. Amin'ny alalan'ny fakantsika tahaka ireo izay akaiky indrindra antsika no ahaizantsika ireo zavatra fototra eo amin'ny fiainana, toy ny mamindra, ny miteny ary ny maneho fihetseham-po. Ary na efa olon-dehibe aza isika, dia mbola mila modely ihany, ary na tsy lavorary aza izy ireo, dia azontsika dinihina sy alain-tahaka ireo toe-panahy izay nahatonga azy ho olo-malazan'ny finoana.

Hodinihintsika lalina kokoa amin'ity herinandro ity ny ohatra manokana nasehon'ireo olo-malazan'ny finoana roa ao amin'ny bokin'i Josoa, dia i Kaleba sy i Josoa. Inona no nampiavaka azy ireo tamin'ny androny, sy nahatonga azy ireo nitana anjara toerana lehibe teo amin'ny fiainan'ny vahoakan'Andriamanitra tao anatin'ireo vanim-potoana anisan'ny lehibe indrindra teo amin'ny tantaran'ny Isiraely?

FAHATOKIANA

Vakio ny Nom. 13:6,30-32; ary ny Jos. 14:6,14. Iza moa i Kaleba? Inona no toerana notanany teo anivon'ny vahoaka Isiraely?

Ny anarana Kaleba dia avy amin'ny teny hebreo hoe keleb, midika hoe "alika", izay toe-javatra ratsy mandrakariva no ampiasana azy ao amin'ny Testamenta Taloha. Na izany aza, ny teny hoe keleb dia ampiasaina ao amin'ireo taratasy sy hiram-pivavahana ivelan'ny Baiboly mba hilazana ny herim-pon'ny mpanompo, ny fikirizany ary ny fahatokiany amin'ny tompony. Mifanaraka amin'ny toetran'i Kaleba ny anarany amin'io lafiny io; naneho fahatokiana tsy voahozongozona tamin'ny Tompony izy nandritra ny androm-piainany.

Manambara inona momba an'i Kaleba ny fahavononany hilaza ny heviny na dia tsy niombon-kevitrataminy velively aza ny ankamaroan'ireo mpisało tany, ary nandrahona azy ho faty ny vahoaka Isiraely? Jereo ny Nom. 14:6-10, 21-25; Nom. 26:65; Nom. 32:12.

Diniho ireto mpitarika isiraelita manan-danja ireto, izay niara-belona tamin'i Josoa sy i Kaleba: Samoa, Safata, Jigala, Palty, Gadiela, Gady, Amiela, Setora, Naby ary Geoela. Efa fandrenao ve ireo anarana ireo?

Azo inoana fa tsia.

Nahoana? Satria ireo no anaran'ireo mpisafo tany folo hafa nirahin'i Mosesy hijery ny tany Kanana. Hadino izy ireo satria tsy mendrika hotsarovana ny anarany. Nasehony ho toy ny tany tsy azo alaina ny Tany Nampanantenaina araka ny tatitra nataony. Toy ny tsingetana no fahitany ny tenany teo anatrehan'ireo olona goavam-be nonina teo amin'ny faritra sasany tamin'ilay Tany, ary levon'ny tahotra ny fony teo anoloan'ireo manda mafin'ny tanána tao Kanana toa "tsy hay resena".

I Kaleba izay anankiray tamin'ireo mpisafo tany roa nanao tatitra tsara, no nanentana voalohany ny vahoaka mba hanana fijery hafa: ny toe-tsain'ny finoana. Vonona ny hilaza izay fantany fa marina izy, na teo aza ny fanoherana, ary na teo aza ny mety ho fahafatesana niandry azy: "Fa hoy ny fiangonana rehetra: Torahy vato izy roa lahy." - Nom. 14:10.

Inona no ataonao rehefa toa manana hevitra hafa amin'ny anao ny ankamaroan'ny olona manodidina anao, dia hevitra mifanohitra amin'ny faharesen-dahatra lalina ao anatinao?

OMEO AHY IRY TENDROMBOHITRA IRY

Vakio ny Jos. 14:6-14, Nom. 14:24, Nom. 32:12, Deo. 1:36, ary ny Lio. 6:45. Ahoana no anoritsoritanao ny toe-tsain'i Kaleba sy i Josoa? Inona no hevitry ny hoe "tanteraka tamin'ny fanarahana an'i Jehovah Andriamanitro"?

Tsy nanadino velively ny teny fikasana nomen'i Jehovah azy tamin'ny alalan'i Mosesy i Kaleba, hiditra amin'ny tany izay nodiavin'ny tongony izy (Nom. 14:24). Efa-polo taona taorian'izany, dia nilaza ny amin'ilay tatitra nataon'ny tenany momba ny Tany Nampanantenaina izy nanao hoe: "Nitondra teny taminy araka izay tao am-poko"-Jos. 14:7. Niorina tamin'ny faharesen-dahatra tao anatiny ny tatitra nataony fa, miaraka amin'ny fitarihan'Andriamanitra sy ny fanampiany, dia afaka hahazo ilay tany ny Isiraely.

Mifanohitra amin'ny tatitr'ireo mpisafo tany folo hafa izay nampihorohoro ny Isiraelita, i Kaleba kosa dia naneho fitokiana sy fanoloran-tena tanteraka ny amin'ny teny fikasan'ny Tompo. Ny fiteny hebreo, izay nadika hoe. "tanteraka tamin'ny fanarahana an'i Jehovah Andriamanitro"- Jos. 14:8, dia midika ara-bakiteny hoe "nanaraka an'i Jehovah manontolo aho", ary mety ho endrika fohy kokoa amin'ilay fiteny lava kokoa manao hoe: "Nanaraka an'i Jehovah tamin'ny foko manontolo aho" na hoe "Nofenoiko ny foko mba hanaraka avy ao aorian'i Jehovah." Natokan'i Kaleba manontolo ho an'i Jehovah ny fony, tsy tahaka ny an'ireo nanaraka andriamani-kafa ka tsy nanaraka tanteraka an'i Jehovah.

Naverina indroa izany fitenenana izany, izay manamafy ny fahatokian'i Kaleba (Jos. 14:9,14). Mifanaraka amin'ny nilazan'ny Tompo azy hoe "fanahy hafa no tao aminy" (Nom. 14:24) no nanoritsoritan'i Kaleba ny tenany, izay nampiavaka azy tamin'ireo mpisafo tany folo hafa. Na dia teo amin'ny faha-85 taonany aza dia nitoetra ho ohatra izy, ny amin'ny zavatra azon'ny Tompo tanterahina amin'ny alalan'ny olona izay manolo-tena amin'ny fony manontolo ho Azy sy ny asany.

Takatr'i Kaleba fa amin'ny farany, ny faritra izay ho azon'ny foko tsirairay eo amin'ilay Tany dia hifandanja tsara amin'ny haben'ny fahasahian'izy ireo nitaky ny teny fikasan'ny Tompo sy ny velaran'ny tany hodiaviny amim-pahavononana sy amim-pinoana. Ny teny fikasan'Andriamanitra dia tsy tanteraka ho azy. amin'ny heviny hoe: tanteraka mandrakariva tsy miankina amin'ny sitrapontsika. Mitaky finoana arahina asa feno fahatapahan-kevitra kosa izany. Ny teny hebreo hoe 'ulay, nadika hoe "angamba" (Jos. 14:12), dia azo anambarana tahotra na fisalasalana, saingy matetika no manondro fanantenana sy fiandrandrana zavatra tsara hitranga izany (Gen. 16:2; Nom. 22:6, 11; Nom. 23:3).

Inona avy ireo marimaritra iraisana, na "kely" aza, izay mety hanakana antsika tsy hanaraka ny Tompo amin'ny fontsika manontolo?

NY HERIN'NY OHATRA ASEHO

Vakio ny Jos. 15:16-19, Mpits. 1:13, ary ny Mpits. 3:7-11. Inona no ambaran'io tantara io amintsika momba ny herin'ny ohatra aseho? Amin'ny fomba ahoana no isehoan'ny toe-tsain'i Kaleba ao amin'ny taranaka zandriny?

Ao amin'io tantara io dia nanolotra an'i Aksa zanany vavy ho vadin'izay hamely sy hahafaka an'i Debira i Kaleba. Azon'i Otniela io tanana io, koa tonga vadiny i Aksa. Zava-dehibe ity tantara ity satria hita eto indray ny herim-pon'i Kaleba, ny finoany, ary ny fahavononany hiatrika fanamby.

Asehon'izany tantara izany koa fa nanaraka ny ohatr'ireo olo-malazan'ny finoana, dia i Kaleba sy i Josoa, ny taranaka isiraelita manaraka. Rehefa namarana ny fanompoany ny taranaka zokiny, dia nisy taranaka vaovao vonona hiatrika fanamby koa, ary nanohy ny fanatanterahana ny drafitr Andriamanitra ho an'ny Isiraely.

Toy ny nangatahan'i Kaleba tamin'i Josoa hoe: "Omeo ahy irỳ tendrombohitra iry", dia naneho finoana sy fahatapahan-kevitra mitovy amin'izay nasehon'ny rainy i Aksa, niaraka tamin'ny vadiny. Nanaraka ny ohatr'i Kaleba rainy izy tamin'ny nanehoany fahavononana sy fahasahiana ho fanatanterahana ny teny fikasana momba ny fahazoana ilay tany.

Eny tokoa, fanomezana avy amin'i Yahweh ho an'ny Isiraely ilay tany, saingy tsy maintsy naka izany tamin'ny alalan'ny fitakiana ireo teny fikasan'i Jehovah tamim-pinoana sy herim-po ny Isiraely. Ny fahavononan'i Aksa dia naneho mialoha ny fikirizan'ireo vehivavy ao amin'ny Filazantsara izay tsy voasakan'ny vahoaka na ny mpianatra, ary tsy niala raha tsy nahazo ny fitahian'i Jesosy ho an'ny tenany sy ny ankohonany.

Vakio ny Lio. 18:1-5. Inona no lesona ho antsika eto?

Tena zava-dehibe ny famindrana ny fanilon'ny finoana amin'ny tara-naka manaraka mba hanatanterahana ny iraka nankinin'Andriamanitra tamintsika. Saino ny fahasarotan'ny fampitana ny finoana amin'ny taranaka manaraka, etsy an-daniny, sy ny tombontsoa ho azon'ny tanora amin'ny fahafahany mandray andraikitra bebe kokoa amin'ny fanaovana ny asan'Andriamanitra, etsy an-kilany. Inona no azontsika atao mba hanampiana sy hanofanana ny tanora ho tonga mpitarika araka an'Andriamanitra? Hatraiza ny maha-zava-dehibe ny ohatra asehontsika amin'izany?

ILAY MAHERY FO MANETRY TENA

Manomboka sy mamarana ireo lisitra lava misy anaran-toerana izay nanamarika ny sisin-tanin ireo fokon'ny Isiraely, ny tatitra momba ny fizaran-tany ho an'ireo mahery fo anankiroa, dia i Kaleba sy i Josoa, izay nisafo voalohany ny tany. I Kaleba no nahazo ny lovany voalohany, ary i Josoa kosa no nahazo farany. Hatreo amin'io fotoana io dia i Josoa no nizara tany ho an'ireo fokon'ny Isiraely; anjaran'ny vahoaka Isiraely kosa avy eo ny nanome lova ho an'i Josoa.

Vakio ny Jos. 19:49-51. Midika inona ny hoe ilay mpitarika lehiben'ny Isiraely, izay nizara ny tany, no nahazo ny anjara lovany farany?

Ny tanàna azon'i Josoa dia Timnata-sera, anarana izay ahitana teny roa. Ny voalohany, Timnata, dia avy amin'ny matoanteny (manah) izay midika hoe manisa na mizara, ary midika hoe anjara na faritany. Ny teny faharoa dia azo avy amin'ny matoanteny hebreo (serach), izay midika hoe mihoatra na sisa (ampitahao amin'ny Eks. 26:12). Ny anaran'ny tananan'i Josoa día azo adika hoe: ny anjara sisa tavela na ny faritany mihoatra.

Nanambara ny toetra mendrika nananan'i Josoa, ilay mpitarika faharoan'ny Isiraely ny anaran'ny tanána izay nofidiny tamin'izay sisa tavela. Voalohany, nandrasany hahazo ny anjarany avokoa ny vahoaka rehetra. Manaraka izany. tsy nifidy ny iray tamin'ireo faritany be mponina indrindra na lehibe indrindra i Josoa ho lovany, fa tanana tsotra, na angamba ny sisan-javatra tamin'izany. mba hanorenany ny azy indray amin'ny alalan'ny asa mafy (ampitahao amin'ny Jos. 19:50).

Ankoatra izany, niorina akaikin'i Silo i Timnata-sera, teo amin'ny manodidina ny fitoerana masina, ary manambara ny laharam-pahamehan'i Josoa sy izay niraiketan'ny fony izany. Azo antoka fa tsy ho nanda ny fangatahan'i Josoa lova lehibe kokoa ny firenen'ny Isiraely vao niorina, izay efa notarihiny hatrao amin'ny Tany Nampanantenaina, ary, niaraka tamin'ny fanampian Andriamanitra, nomeny lova araka ny foko sy ny fianakaviana tsirairay. Na izany aza dia naleon'i Josoa nianina tamin'ny fiainana tsotra, nifantoka tamin'izay tena zava-dehibe indrindra. ka nanome lanja ilay vavaka nataon'i Davida taty aoriana hoe: "Zavatra iray loha no nangatahiko tamin'i Jehovah, izany no hotadiaviko, dia ny hitoetra ao an-tranon'i Jehovah amin'ny andro rehetra hiainako, mba ho faly mijery ny fahasoavan'i Jehovah sy mandinika ny tempoliny." - Sal. 27:4.

Inona no lesona azonao tsoahina momba ny toe-tsain'i Josoa? Ahoana no mety hampiharanao izany amin'ny tenanao ankehitriny?

VOAOVA NOHO NY FIBANJINANA

Tena ilaina ho amin'ny fitomboantsika ara-panahy ny fibanjinana ny oha-piainan'ireo olo-malazan'ny finoana mahery fo. Etsy andanin'izany anefa, ny ohatra faratampony ho antsika dia i Jesosy Kristy ny flainany sy ny fampianarany. Manova antsika ny fibanjinantsika ny fiainan'i Jesosy; amin'ny fomba ahoana? Jereo ny Heb. 12:1,2; 2 Kor. 3:18.

Nanao fikarohana momba ny asan'ireo sela mpitatitra antsoina hoe "neurones miroirs" (nerônina fitaratra, raha adika ara-bakiteny) i Marco lacoboni, mpahay siansa momba ny atidoha ao amin'ny Oniversiten'i Kalifornia, Los Angeles. Miasa ireo rafi-tsela madinika ireo na rehefa maneho fihetsika aza isika - toy ny mihomehy na mamihina olona sy rehefa mahita olon-kafa manao fihetsika toy izany isika. Ny asan'ireo sela ireo dia ny mampihena ny fahasamihafana eo amin'ny atao hoe mahita sy ny atao hoe manao.

Miresaka momba ny maha-zava-dehibe ny fibanjinana ny toetran'i Jesosy i Ellen G. White: "Mijery an'i Jesôsy isika dia mandray fahitana an'Andriamanitra mamirapiratra kokoa sy mazava kokoa, ary ny fibanjinantsika Azy no manova antsika. Ny toe-panahy araka an'Andriamanitra, ny fitiavany ny mpiara-belona amintsika, dia manjary toetra mandeha ho azy ao amintsika. Mampitombo toetra amam-panahy izay setrin'ny toetra amam-panahin'Andriamanitra по hahalalantsika bebe kokoa Azy. Mitombo hatrany hatrany ny fidirantsika lalindalina kokoa amin'ny fifankazarana amin'izao tontolo izao any an-danitra, ary dia manana hery mitombo hatrany isika handraisana ny haren'ny fahalalana sy ny fahendren'ny mandrakizay." - HF, t. 368.

Vakio ny Rôm. 12:1,2. Inona ireo lalana roa manan-tanjona mifanohitra eo amin'ny fiainantsika? Ahoana no hahazoantsika antoka fa mizotra amin'ilay tsara isika?

Miresaka momba ny hery roa mifanohitra ny apostoly Paoly ao amin'ny epistiliny, dia ilay toko mamintina ny bokin'ny Romana. Samy miezaka manefy ny fiainantsika ireo hery roa ireo. Etsy an-daniny, ny tontolo manodidina antsika, miaraka amin'ny fitaomany amin'ny endriny isan-karazany, dia manao izay anerena antsika isan'andro ho tafiditra ao anatin'ny lasitra nataony, ary manova antsika ireny, manomboka amin'ny ivelany ka mankany anatiny.

Mba hanoherana izany dia hain'ny Fanahy Masina ny manova antsika avy ao anatiny mankeo ivelany, dia tahaka ny fiofon'ny bibin-tsaonjo ho lolo tsara tarehy. Kanefa mba hitrangan'izany amintsika, dia mila manokana ny tenantsika ho an'Andriamanitra isika ary mangataka Aminy hanohy ny asa tsara izay natombony tao anatintsika (Fil. 1:6). Ary farany, tsy maintsy manao safidy amim-piheverana tsara isika, amin'ny fotoana rehetra, mba handeha araka ny Fanahy.

Fianarana fanampiny:

"Hatramin'ny andro nanoherany ny filazana tsy misy finoana nataon'ireo mpisafo tany, dia tsy niova mihitsy ny finoan'i Kaleba. Ninoany ny teny fikasana nataon'Andriamanitra ho an'ny olony mba hahazoany ny tany Kanana, ka narahiny maso miandalana ny fahatanterahan'izany. Niara-niaritra ny dia lavitr'Isiraely iray firenena taminy izy, niara-nizaka fahadisoam-panantenana sy famaizana tamin'ny olom-meloka. Niombona fihafiana sy loza ary farmaizana taminy izy, ary torak'izany koa ireo taona niadiana nanaraka tatý aoriana. Lavitra azy anefa nimonomonona, fa nankalaza ny famindrampon Andriamanitra izay nitahiry ny ainy no nataony, fa ireo rahalahiny kosa maty tany an'efitra. Na dia efa valopolo taona mahery aza izy, dia tsy nihena ny heriny na dia kely aza. Noho izany, dia ny faritany izay voalazan'ny mpisafo tany fa sarotra alaina indrindra no nangatahiny, fa tsy tany efa azo rahateo. Nitetika haka teo an-tanan'ireo olona vaventibe izay nampihorohoro ny Isiraely ny tananany mimanda, miaraka amin'ny fanampian'Andriamanitra izy. Tsy faniriam-boninahitra na fitadiavam-pisandratana ho an'ny tenany anefa no anton'ny hataka nataony Ity mpanafaka mahery fo ity, izay antitra teo amin'ny fanafihana, dia ta hanome ohatra ny Isiraely ho fanomezam-boninahitra an'Andriamanitra manontolo sy ho fampaherezana ny firenena sisa hahavita ny asa noheveriny tsy ho vita, dia ny fanafihana ny tany Kanana. "PM, 1. 512.

"Ny finoan'i Kaleba an'Andriamanitra no nanome azy herim-po, niaro azy tamin'ny tahotra olona, ary nahafahany nijoro tamim-pahasahiana sady tsy voahozongozona tamin'ny fiarovany ny marina. Izay tena miaramilan'ny hazo fijaliana rehetra dia afaka mahazo tanjaka sy herim-po handresena ireo sakana izay toa tsy azo ihoarana, amin'ny alalan'ny fianteherana amin'io hery io, dia amin'llay Mpitari-tafiky ny lanitra."- ARSH, 30 Mey 1912.

FANONTANIANA hifanakalozan-kevitra

1. Ifanakalozy hevitra ny amin'ny fanerena ataon'ny namana sy ny herim-po ilaina mba hitenenana rehefa tsy manao izany ny hafa. Inona no anjara asan'ny herim-po ao anatin'ny fanehoantsika ny finoantsika? Ahoana no ahaizantsika mijoro amin'izay inoantsika ho marina kanefa amin'ny fomba feno fanajana sy fahalalam-pomba?

2. Mitanisà ohatra vitsivitsy maneho finoana ao amin'ny fiangonanao na ny fiarahamonina misy anao, izay namolavola ny fiainanao sy ny toetranao, ka zarao ao amin'ny kilasy izany. Inona avy ny toetran'ireo olona ireo, izay mendrika halain-tahaka?

3. Saintsaino ary ifanakalozy hevitra ny fiantraikan'ny haino aman-jery eo amin'ny fiainantsika. Ahoana no hialantsika amin'ny voka-dratsin'ireny kanefa sady hararaotintsika ny tombontsoa avy aminy ho amin'ny tanjona tsara?

4. Saintsaino lalina kokoa ny fanetren-tenan'i Josoa amin'ny maha-mpitarika azy sy ny faniriany honina akaikin'ny fitoerana masina. Midika inona ho anao ny ohatra nasehony?

Tari-dalana ho an'ny Mpampianatra

Tsianjery: Hebreo 13:7

Toko fototra ianarana: Nomery 13:6, 30–32; Josoa 14:6–14; Lioka 18:1–5; Josoa 19:49–51; 2 Korintiana 3:18; Romana 12:1, 2.

Fizarana I:

Mahery vaika ny fiainan’i Josoa sy Kaleba. Nandany ny fahatanorany tamin’ny maha mpanompo tany Ejipta izy ireo. Tamin’ny fiandohan’ny fahalehibeazany, dia nanatri-maso ny asa mahery nataon’ Andriamanitra tamin’ny fahagagana voalaza tao amin'ny Eksaodosy izy ireo. Teo anelanelan’ny fahalehibeazany, dia nirenireny tany an’efitra niaraka tamin’ny taranaka voaheloka izay nitady hamono azy ireo rehefa nitsangana nanohitra ny tsy finoan’ireo izy ireo. Farany, tamin’ny fahanterany, dia niampita an’i Jordana izy ireo mba handova ny tany. Ny fiainan’izy ireo dia nahafaoka ny zava-nitranga notantaraina tamin’ny Pentateoka manontolo, afa-tsy ny Genesisy. Ireo traikefa sy zava-nitranga ireo no namolavola ny toetran’ireo lehilahin’Andriamanitra miavaka ireo. Nandalo fahandevozana sy fahafahana, fahadisoam-panantenana sy fanantenana, fahatarana sy fahatanterahana izy ireo.

Amin’ity herinandro ity, dia manana fahafahana hisaintsaina ny fahombiazana ara-panahy teo amin’i Josoa sy Kaleba isika. Misy fotoana roa lehibe mampiavaka ny finoana sy ny fanoloran-tenany. Ny voalohany dia hita tamin’ny fiverenan’ireo mpitsikilo 12 rehefa niezaka namporisika ny taranaka voalohany mba handeha sy handova ny tany i Josoa sy Kaleba, na teo aza ny fandrahonana nateraky ny Kananita (Nom. 13:30–33, Nom. 14:5–10). Efapolo taona taty aoriana, tamin’ny fizarana faharoa, dia nifidy tany ho lovany i Josoa sy Kaleba. Ny lafiny hafahafa amin’ny safidiny (Jos. 14:6–15) dia mampiseho ny antony nanamarihana azy ireo tao amin’ny tantara ara-Baiboly ho ohatra amin’ny finoana, herim-po, fanoloran-tena, ary fiaretana. Mijanona hatrany ankehitriny ny lovany, ary afaka manentana ny taranaka ankehitriny mba hitoky amin’Andriamanitra amin’ireo toe-javatra feno fanamby indrindra.

Fizarana II: Fanehoan-kevitra

Ny Fomba Fijerin’ny Finoana (Nom. 13:25–14:10)

Tao amin’ny Nomery 13:25–14:10, dia nanaiky ny zava-misy marina tamin’ny tatitry ny tsirairay avy tamin’ireo mpitsikilo 12. Tena lonaka ilay tany. Ny voankazo nentiny niverina dia porofo fa ilay tany dia “tany tondra-dronono sy tantely,” izay andianteny mahazatra any Atsinanana Akaiky fahiny ilazana ny habetsahan’ny sakafo (jereo Nom. 13:27). Tsy kisendrasendra io fomba fiteny io, satria io fiteny io ihany koa no hita tamin’ny fitenin’Andriamanitra momba an’i Kanana tamin’i Mosesy sy ny olona (Eks. 3:8, Lev. 20:24). Tena niavaka tokoa ilay tany. Marina Andriamanitra. Nanaiky ihany koa izy rehetra momba ny fahaiza-miaramilan’ny Kananita, izay nofaritan’izy ireo ho matanjaka sy mitoetra any amin’ny tanàna ngeza be voaaro mafy (Nom. 13:28). Hatramin’io fotoana io, dia nangina i Josoa sy Kaleba satria tsy afaka nanda ny zavatra hitany izy ireo.

Nanomboka teo amin’ny fandikana ireo zava-misy ireo ny tsy fitovian-kevitra. Nanatsoaka hevitra ny maro an’isa hoe: “ ‘Tsy afaka miakatra hiady amin'izany firenena izany isika, fa mahery noho isika. . . . Ny tany izay nalehanay notsidihina dia tany izay mandany ny mponina ao. . . . Tamin'ny fijerinay ny tenanay dia tahaka ny valala’ ” (Nom. 13:31–33). Tamin'ny fanombanana feno fanantenana ratsy nataon’izy ireo, ireo mpitsikilo folo koa dia nanodikodina ny zava-misy tamin'ny fanamafisana fa “ ‘mandany ny mponina ao’ ” ilay tany. Noho izany, dia nifanalavitra tamin’ny tenany sy tamin’ny zava-misy marina izy ireo fa ilay tany kosa no handoa ny fireneny (Lev. 18:26–29), fa tsy hihinana azy ireo. Ny fandikan'ny vitsy an'isa (Kaleba sy Josoa) dia samy hafa tanteraka.

Ellen G. White dia mamaritra mazava tsara ny vokatry ny tatitry ny mpitsikilo folo teo amin’ny fiangonana: “Ny tsy finoany dia nampiely aloka manjombona teo amin’ny fiangonana, ary hadino ny hery lehiben’Andriamanitra izay niseho matetika ho an’ny firenena voafidy. Tsy niandry hisaintsaina ny olona; tsy nieritreritra izy ireo fa Izay nitondra azy ireo hatramin’izao dia hanome azy ireo tokoa ilay tany; tsy nampahatsiahy ny fomba nahagagan’Andriamanitra namonjy azy ireo tamin’ny mpampahory azy, nanapaka lalana teo amin’ny ranomasina ary nanimba ny tafiky ny Farao nanenjika. Navelan’izy ireo teo ivelan’ny resaka Andriamanitra, ary nanao toy ny hoe tsy maintsy miantehitra amin’ny herin’ny sandry fotsiny izy ireo.”—Patriarchs and Prophets, p. 388.

Mifanohitra amin’ny fahatahorana sy ny tsy finoan’ireo mpitsikilo folo, dia nanizingizina i Kaleba hoe: “ ‘Andeha isika hiakatra ankehitriny, ka handova azy, satria vitantsika tokoa izany’ ” (Nom. 13:30). Mifanaraka amin’io famporisihana tsara io, i Josoa, sady nandriatra ny fitafiany noho ny fahadisoam-panantenana, dia nanamafy indray fa tsy tokony hatahotra izy ireo raha miaraka amin’izy ireo ny Tompo (Nom. 14:8–10). Nanafoana mivantana ny tatitra tsy nino momba ny tany, dia nanamafy i Josoa fa ho sakafo ho an’ny Isiraely ireo mponina ao, fa tsy ny mifamadika amin’izany (Nom. 14:9).

Safidy Tsara

Raha safidy no mandrafitra ny fiainana, ny safidy koa dia mampiseho ny toetra ary mamaritra ny hoavintsika sy ny lovantsika. Tamin’ny faran’ny fiainan’i Josoa sy Kaleba, dia nanao fanapahan-kevitra hafahafa momba ny toerana hialan-tsasatr’izy ireo izy ireo. Ireo safidy ireo dia mampiseho fa tsy nanova ny fanoloran-tenany tanteraka tamin’ny drafitr’Andriamanitra ny fotoana ary niaina mba hanome voninahitra an’Andriamanitra izy ireo, fa tsy ny tenany manokana.

Tendrombohitr’i Hebrona

Nangataka alalana tamin’i Josoa i Kaleba mba handova ny Tendrombohitr’i Hebrona (Jos. 14:12). Fa maninona Hebrona? Marina, manana lanjany ara-tantara ilay toerana. Fantatra amin’ny anarana hoe Kiriata-arba koa ilay toerana ary iray amin’ireo faritra tranainy indrindra misy mponina voalaza ao amin’ny Baiboly (Gen. 23:1, 2). Ankoatra izany, i Abrahama mihitsy no nitoetra tao ary nalevina niaraka tamin’i Isaka tao amin’io faritra io (Gen. 25:9, 10; Gen. 35:27–29). Na izany aza, tsy izany no anton’ny safidin’i Kaleba. Satria 85 taona i Kaleba, dia mety ho nitady toerana mora idirana izy. Saingy tsy izany koa no antony, satria nangataka tendrombohitra izy. Tsy misy na inona na inona mampino ny mpamaky fa ny Tendrombohitr’i Hebrona dia toeram-pialan-tsasatra tsara, manana fahafahana ara-pambolena, fotodrafitrasa tsara, na filaminana mendrika.

I Kaleba mihitsy no nilaza mazava ny antony nifidianany: “ ‘Fa ianao dia nandre tamin'izany andro izany fa tao ny Anakita, sady nihamafy sy voaro tanàna ny tanànany’ ” (Jos. 14:12). Naniry ny fialofan’ireo goavam-be izy! Iray tamin’ireo Anakita fanta-daza i Goliata avy any Gata, ilay toerana tokana sisa tavela tany amin’ilay tany (Jos. 11:22). 9,5 metatra (2,9 metatra) ny haavon’i Goliata. Naniry handresy ny iray amin’ireo toerana sarotra indrindra tany an-tany i Kaleba. Fa nahoana no naniry handresy toerana toy izany i Kaleba, tamin’ny faha-85 taonany? Ireo taona rehetra hatrany Kadesy-barnea dia tsy namafa ny finoany na ny fomba fijeriny ny zava-misy avy amin’ny fomba fijerin’ny finoana. Azo inoana fa tanjona telo no notadiaviny tamin’ny fangatahany: ny hanentana finoana an’ity taranaka vaovao ity, ny hanaporofoana fa diso ny taranany, ary ny hanandratana ny anaran’Andriamanitra. Lehilahy antitra izay natoky ny herin’Andriamanitra dia afaka nandresy izay nampatahotra firenena iray manontolo.

Ny Lovàn’i Josoa

Toy izany koa, ny safidin’i Josoa dia tsy notarihin’ny tombontsoa manokana. Samy manome ohatra ny tena maha-izy azy ny fitarihana i Josoa sy Kaleba: ny manompo ny hafa fa tsy ny tena manokana. Na dia kely aza ny voalaza momba an’i Kaleba, ny lalan’i Josoa — avy amin’ny maha mpanampin’i Mosesy azy (Jos. 1:1) ho lasa mpanompon’i Jehovah (Jos. 24:29) — dia somary mahitsy. Ahoana anefa no namolavolan’i Josoa ny toetrany amin’ny maha mpitarika azy?

Voalohany, nianatra teo ambanin’ny aloky ny mpitarika lehibe iray i Josoa. Mandritra ny fisehoan’i Josoa ao amin’ny Pentateoka, dia teo ambany fahefan’i Mosesy izy. Ohatra, ao amin’ny Eksodosy 17:8–13, ny fandresen’i Josoa teo an-kianja ady dia niankina tamin’ny fihazonana ny tehin’i Mosesy ambony. Ao amin’ny Eksodosy 32:17, 18, dia hita i Josoa nanaraka an’i Mosesy teo an-tampon’ny tendrombohitra. Ho mariky ny fahefana mazava tamin’i Josoa, Mosesy dia nanova ny anarany (Nom. 13:16).

Mbola tanora dia tanora (naar), no voafidy hanaraka an’i Mosesy i Josoa (Eks. 33:11), ary, nandritra ny fiainany lehibe manontolo, dia nifandray akaiky taminy izy. Faharoa, na teo aza ny tsy fananany traikefa tany am-boalohany, dia voafidin’Andriamanitra izy satria lehilahy ara-panahy (Nom. 27:18). Noho izany, ny fiainany dia tsy notarihin’ny faniriana eto an-tany ho an’ny fankalazana ny tena manokana na ho an’ny fahafaham-po manokana. Nijery ny zavatra avy amin’ny fomba fijery ara-panahy, niaina ho an’ny voninahitr’Andriamanitra i Josoa, ary nametraka loha laharana izay tena zava-dehibe. Farany, nianatra tamin’ny fahadisoany manokana i Josoa. Taorian’ny nahafatesan’i Mosesy, dia mbola mpitarika niofana i Josoa. Io hevitra io dia miharihary tamin’ny zava-nitranga tany Ay (Josoa 7) sy ny zava-nitranga tamin’ny Gibeonita (Josoa 9). Raha ny marina, ny fianarana ny fitarihana dia dia lavitra maharitra mandritra ny fiainana amin’ny fiofanana, fitomboana ary fanovana.

Ny fiainan’ireo goavam-be ara-panahy roa ireo, Josoa sy Kaleba, dia mampianatra antsika lesona dimy sarobidy fara fahakeliny. Voalohany, tsy dia manan-danja loatra ny zava-misy eo amin’ny fiainana raha oharina amin’ny fomba ijerena azy. Ao anatin’ny tontolo lavo, matetika henjana ny zava-misy, saingy ny fanambarana avy amin’Andriamanitra dia manome solomaso marina hijerena azy ireo amin’ny fomba fijery marina, ary mihelina. Faharoa, ny finoana dia tsy manamaivana ny zava-misy; manolotra fotsiny zoro fahatakarana hafa. Fahatelo, fa tsy ny fitarainana, dia antsoina isika mba hatoky sy hanaiky ny drafitr’Andriamanitra, izay tsara kokoa foana noho ny antsika. Fahefatra, tonga amin’ireo izay mitoetra tanteraka ao amin’ny Tompo ny fitahiana. Ao amin’ny fanjakana ara-panahy, maro ny olona mahita ny finoany mihena rehefa mandeha ny fotoana, satria very ny “fitiavana voalohany” (Apok. 2:4). Na izany aza, tsy toy izany ny fahaverezan’ny fitiavana sy finoana tamin’i Josoa sy Kaleba, izay nitazona ny finoany sy ny fanoloran-tenany tanteraka tamin’ny drafitr’Andriamanitra nandritra ny fiainany. Farany, ny fiainana amin’ny lafiny rehetra dia tokony hiaina araka ny drafitra napetrak’Andriamanitra, fa tsy entin’ny firehetam-po sy ny fitiavan-tena. Ny fiainan’i Josoa sy Kaleba dia manome ohatra ny tenin’i Paoly ao amin’ny 1 Korintiana 10:31: “Koa na mihinana na misotro ianareo, na manao zavatra hafa na inona na inona, dia ataovy ho voninahitr’Andriamanitra avokoa” (1 Kor. 10:31).

Fizarana III: Fampiharana eo amin’ny Fiainana

Inona ny Fomba Fijerinao?

Rehefa manana fahafahana manidina fiaramanidina na miakatra tendrombohitra avo ny olona mba hijery tanàna iray avy eny ambony, dia tsapany fa kely toy inona ireo trano avy lavitra. Na izany aza, rehefa mandeha amin’io tanàna io izy ireo, dia tsapany fa kely toy inona izy ireo raha oharina amin’ireo rafitra ireo. Inona no niova? Ny fomba fijery ihany, ny teboka fijerena izay ijerena ny zavatra.

Rehefa tojo ny fanambin’ny fiainana, dia afaka mijery azy ireo amin’ny fomba fijerin’ny fisalasalana na ny finoana isika. Araka ny nolazain’ny olona iray indray mandeha: “Ny fisalasalana mahita ny sakana. Ny finoana mahita ny lalana! Ny fisalasalana mahita ny alina maizina indrindra, Ny finoana mahita ny andro! Ny fisalasalana matahotra manao dingana iray. Ny finoana miezaka midina any ambony! Ny fisalasalana manontany hoe, ‘Iza no mino?’ Ny finoana mamaly hoe, ‘Izaho!’ ”—Paul Lee Tan, Encyclopedia of 7700 Illustrations (Garland, TX: Bible Communications, 1996), p. 404.

Diniho ireto tantara manaraka ireto ary saintsaino ny anjara asan’ny fisalasalana sy ny finoana ao anatiny:

• I Abrahama, tamin’ny faha-100 taonany, natoky ny fampanantenan’Andriamanitra fa hanana taranaka maro (Gen. 15:1–6, Gen. 17:1–7, Gen. 21:1–7).

• Nivavaka i Elisa mba hisokatra ny mason’ny mpanompony hahitana ny tafik’Andriamanitra manodidina azy ireo (2 Mpanjaka 6:17).

• Nanazava tamin’ny mpianany i Jesosy fa, amin’ny alalan’ny lehilahy jamba, dia haseho ny asan’Andriamanitra (Jao. 9:1–7).

• Nitaraina tamin’i Agrippa Mpanjaka sy ny fitsarana azy i Paoly, ilay gadra, mba ho tonga tahaka azy (Asa. 26:28, 29).

Saintsaino ireo zava-misy maharary, sy feno fanamby, ao amin’ny fitantaranao manokana. Ahoana no ahafahan’ny fijerena ireo zavatra ireo avy amin’ny fomba fijerin’ny finoana manome anao famporisihana sy fanapahan-kevitra hiatrika azy ireo?