ILAY ROIMEMY NIREHITRA

Hodinihina mandritra ny herinandro: Eks. 18:3, 4; Eks. 3:1–22; Gen. 22:11, 15–18; Eks. 6:3; Joela 2:32; Eks. 4:1–31; Gen. 17:10, 11.

Tsianjery:

“Ary hoy Jehovah: Efa hitako marina ny fahorian'ny oloko any Egypta, ary efa reko ny fitarainany noho ny mpampiasa azy; fa fantatro ny fahoriany. Koa efa nidina Aho hamonjy azy amin'ny tanan'ny Egyptiana, sy hitondra azy hiakatra avy amin'izany tany izany ho any amin'ny tany tsara sy malalaka, ho any amin'ny tany tondra-dronono sy tantely” (Eksodosy 3:7, 8, NKJV).

Matetika ny fiantsoan'Andriamanitra antsika dia manova ny lalan'ny fiainantsika. Na izany aza, raha manaraka izany fiantsoana izany isika, dia ho hitantsika fa ny lalan'Andriamanitra no lalana tsara indrindra ho antsika. Saingy indraindray—amin'ny voalohany—dia tsy mora ny manaiky ny fiantsoan'Andriamanitra.

Izany no nitranga tamin'i Mosesy sy ny fiantsoan'Andriamanitra azy, izay nanomboka tamin'ny fihaonany tamin'ny Tompo teo amin'ilay roimemy nirehitra. Na dia mety ho fantatr'i Mosesy na tsia ny lalàn'ny fandoroana, dia fantany fa fahagagana ny zavatra hitany, ary tena nahasarika ny sainy izany. Tsy isalasalana fa niantso azy hanao asa manokana ny Tompo. Ny olana dia: Ho valin'ny fiantsoana ve izy, na inona na inona fiovana goavana eo amin'ny fiainany izay hoentin'izany fiantsoana izany? Tamin'ny voalohany, dia tsy dia nanaiky loatra izy.

Mety mahatadidy tranga ianao izay nanananao tanjona manokana, nefa nanova ireo drafitra ireo Andriamanitra. Marina fa afaka mahasoa an'Andriamanitra amin'ny fomba maro isika, fa ny fanarahana ny fiantsoan'Andriamanitra eo amin'ny fiainantsika, sy ny fanaovana izay hitarihany antsika, dia azo antoka fa ny lalana mankany amin'ny fiainana mahafa-po indrindra. Mety tsy ho mora foana izany, ary tsy mora tamin'i Mosesy izany, fa hadalana tokoa ny mandeha amin'ny lalantsika manokana raha miantso antsika amin'ny lalana hafa Andriamanitra.

Rehefa nandositra tany Midiana i Mosesy, dia nanana fiainana somary mora. Nanambady izy, nanan-janaka roa lahy, dia i Gersona sy i Eliezera (Eks. 18:3, 4), ary anisan’ny fianakaviana lehibe an’i Jetro, rafozany sady mpisorona tany Midian. Nandany 40 taona milamina izy, nandroaka ondry, toa an’i Davida (2 Sam. 7:8), nankafy ny fanatrehan’Andriamanitra, indrindra araka ny naseho teo amin’ny natiora.

Na izany aza, tsy fotoana fotsiny ho an’i Mosesy hanorohana ny fofon’ny voninkazo (na angamba, amin’ity tranga ity, ny raketa any an-tany efitra?) ireo taona ireo. Ireo taona nifandraisany tamin’ny Tompo ireo dia nanova azy sy nanomana azy ho amin’ny andraikitra fitarihana. Nampiasa an’i Mosesy koa Andriamanitra tamin’ity tany efitra mangina ity mba hanoratra, tamin’ny alalan’ny tsindrimandry avy amin’Andriamanitra, boky roa tranainy indrindra ao amin’ny Baiboly: Joba sy Genesisy (jereo Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 251; Francis D. Nichol, et al., eds., The SDA Bible Commentary, vol. 3, p. 1140). Nahazo fahalalana manan-danja avy amin’Andriamanitra koa i Mosesy momba ny fifanandrinana lehibe, ny Famoronana, ny Fahalavoana, ny Safo-drano, ny Patriarka, ary, ny tena zava-dehibe, ny drafitry ny famonjena. Noho izany, nanana anjara lehibe i Mosesy tamin’ny fampitana amin’ny olombelona rehetra ny tena fahalalana an’Andriamanitra velona, ilay Mpamorona sy Mpanohana antsika, ary fahalalana momba izay ataon’Andriamanitra manoloana ny fahotana izay nandrava ity planeta ity. Tsy dia misy dikany firy ny tantaran’ny Baiboly sy ny famonjena raha tsy eo ny fototra manan-danja izay, tamin’ny alalan’ny tsindrimandry, nomen’i Mosesy antsika, indrindra ao amin’ny bokin’ny Genesisy.

Vakio ny Eksodosy 3:1–6. Inona no maha-zava-dehibe ny fiantsoan’ny Tompo ny tenany tamin’i Mosesy hoe “Andriamanitry Abrahama, Andriamanitr’Isaka, ary Andriamanitr’i Jakoba”?

Hitan’i Mosesy fa tsy levon’ny afo ilay roimemy nirehitra, ka noho izany dia fantany fa nahita fahagagana izy ary nisy zavatra lehibe sy manan-danja nitranga teo anoloany. Rehefa nanatona izy, dia nilaza taminy ny Tompo mba hanala ny kirarony ho mariky ny fanajana lalina satria ny fanatrehan’Andriamanitra no nanamasina io toerana io.

Nasehon’ny Tompo ny tenany tamin’i Mosesy hoe “Andriamanitr’i Abrahama, Andriamanitr’i Isaka, ary Andriamanitr’i Jakoba” (Eks. 3:6). Efa nampanantena an’ireo patriarka ireo ny Tompo fa ny taranany no handova an’i Kanana, fampanantenana izay fantatr’i Mosesy tokoa. Noho izany, na dia talohan’ny nilazany aza, Andriamanitra dia efa nanokatra ny lalana ho an’i Mosesy mba hahafantatra izay ho avy sy izay anjara toerana lehibe horaisiny.

Niseho tamin'i Mosesy "tao anatin'ny roimemy" tamin'ny lelafo "ny anjelin'i Jehovah" (Eks. 3:2, NIV). Ny Tompo Jesosy mihitsy no niteny tamin'i Mosesy "tao anatin'ny roimemy" (Eks. 3:4, NIV).

Aza mampifangaro amin'ny hoe "anjelin'i Jehovah" ho fanehoana an'i Jesosy Kristy. Ny teny hoe anjely dia midika hoe "iraka" (Hebreo: mal’akh), ary miankina amin'ny tontolon-kevitra foana raha olona na Andriamanitra io anjely io (jereo Mal. 3:1). Misy tranga maro ao amin'ny Baiboly izay ilazana ny "anjelin'i Jehovah" ny olona avy amin'Andriamanitra (diniho, ohatra, Gen. 22:11, 15–18; Gen. 31:3, 11, 13; Mpits. 2:1, 2; Mpits. 6:11–22; Zak. 3:1, 2). Ity anjelin'i Jehovah eto ity dia tsy vitan'ny hoe miteny amin'ny anaran'i Jehovah ihany, fa Izy mihitsy no Jehovah. Jesosy no irak'Andriamanitra hampita ny Tenin'ny Ray amintsika.

Vakio ny Eksodosy 3:7–12. Ahoana no nanazavan'Andriamanitra tamin'i Mosesy ny antony naniriany hiditra an-tsehatra ho an'ny Isiraelita andevo tany Egypta?

Ny fijalian'ny vahoakan'Andriamanitra tany Egypta dia voalaza mazava tsara ho fitarainana sy hiakiaka mafy mangataka fanampiana. Ren'Andriamanitra ny fitarainany ary niahiahy Izy (Eks. 2:23–25). Nantsoiny hoe "oloko" izy ireo (Eks. 3:7). Izany hoe, na dia talohan'ny Sinay sy ny fankatoavana ny fanekena aza, dia olony izy ireo, ary hanao izay honenany sy hiroboroboany Izy (raha mankatò izy ireo) ao amin'ny tanin'i Kanana, araka ny nampanantenainy ny razany.

Hoy Andriamanitra tamin'i Mosesy fa handefa azy any amin'i Farao Izy hanao asa manokana: "Koa ankehitriny, mandehana. Handefa anao any amin'i Farao Aho hitondra ny oloko Isiraelita hivoaka avy any Egypta" (Eks. 3:10, NIV). Averina indray, antsoin'Andriamanitra hoe "oloko" izy ireo.

Asa goavana tokoa no nasehon'Andriamanitra tamin'ny mpanompony! Namaly tamin'ny fanontaniana àry i Mosesy: "Iza moa aho?" Izany hoe, rehefa azony ny maha-zava-dehibe ny zavatra hitranga sy ny anjara toerany amin'izany rehetra izany, dia manontany tena i Mosesy hoe nahoana no olona toa azy no hofidiana. Eto, amin'ny fiandohana, dia misy famantarana ny toetrany, ny fanetren-tenany, ary ny fahatsapany fa tsy mendrika ny zavatra antsoina hohana izy.

Nahoana no zava-dehibe tokoa ny fanetren-tena, sy ny fahatsapana ny "tsy fahamendrehantsika", ho an'izay rehetra mikatsaka ny hanaraka ny Tompo sy hanao zavatra ho Azy?

Vakio ny Eksodosy 3:13–22. Nahoana i Mosesy no te hahafantatra ny anaran'Andriamanitra, ary inona no maha-zava-dehibe ny anarany?

Andriamanitra dia nanolotra ny tenany tamin'i Mosesy hoe "’ehejeh ’asher ’ehejeh" izay midika ara-bakiteny hoe "Izaho ho izay ho Izaho," na "Izaho dia Izaho." Ao amin'ny Eksodosy 3:12, Andriamanitra dia mampiasa ny matoanteny "’ehejeh" izay mitovy amin'ny andininy 14, rehefa nilaza tamin'i Mosesy Izy hoe: "Ho Aho" (aminareo). Midika izany fa mandrakizay Andriamanitra. Izy no Andriamanitra ambony sy Andriamanitra miara-monina, ary mitoetra miaraka amin'ireo "izay manetry tena sy manana fanahy torotoro" Izy (Isa. 57:15, NRSV).

Ny anaran'Andriamanitra manokana, "Yahweh" (izay adika matetika amin'ny Baiboly anglisy hoe "ny Tompo"), dia efa fantatry ny vahoakan'Andriamanitra hatrany am-piandohana, na dia tsy fantatr'izy ireo aza ny heviny lalina kokoa. Fantatr'i Mosesy koa ny anarana Yahweh, saingy, toa an'ny hafa, tsy fantany ny tena heviny. Ny fanontaniany hoe: "Iza no anaranao?" dia fanontaniana momba izany hevitra lalina kokoa izany.

Fanamarihana manampy dia ao amin'ny Eksodosy 6:3, izay nilazan'Andriamanitra hoe: "Niseho tamin'i Abrahama sy Isaka ary Jakoba Aho tamin'ny anarana hoe Andriamanitra Tsitoha, fa tamin'ny anarako hoe Jehovah kosa dia tsy niseho tanteraka taminy Aho" (Eks. 6:3, NIV). Tsy midika izany fa tsy nahafantatra ny anarana "Yahweh" i Adama, i Noa, i Abrahama, ary ny patriarka (jereo Gen. 2:4, 9; Gen. 4:1, 26; Gen. 7:5; Gen. 15:6–8; sns.). Midika kosa izany fa tsy fantatr'izy ireo ny heviny lalina kokoa.

Ny anarany, Yahweh, dia manondro fa Izy no Andriamanitra manokana, Andriamanitry ny vahoakany, Andriamanitry ny fanekena. Izy dia Andriamanitra akaiky sy manao fifandraisana lalina izay miditra an-tsehatra amin'ny raharahan'olombelona. Ny Andriamanitra Tsitoha (Gen. 17:1) dia Andriamanitra izay niditra an-tsehatra tamin'ny fomba mahagaga tamin'ny heriny. Fa i Yahweh dia Andriamanitra izay mampiseho ny heriny ara-môraly amin'ny fitiavana sy ny fiahiana. Izy dia Andriamanitra mitovy amin'i Elohim ("Andriamanitra mahery, matanjaka, ambony," "Andriamanitry ny olombelona rehetra," "Mpanjakan'izao rehetra izao," "Mpamorona ny zava-drehetra"), fa ny lafiny samihafa amin'ny fifandraisany amin'ny olombelona dia aseho amin'ny anarana Yahweh mihitsy.

Ny fahalalana ny anarana na ny fiantsoana ny anaran'Andriamanitra dia tsy zavatra majika. Mikasika ny fanambarana ny anarany izany, izay midika hoe mampianatra ny hafa ny marina momba an'ity Andriamanitra ity sy ny famonjena izay atolony ho an'izay rehetra tonga amin'ny finoana. Araka ny nolazain'i Joely: "Ary izay rehetra miantso ny anaran'i Jehovah dia hovonjena" (Joely 2:32, NIV).

Amin'ny fomba ahoana eo amin'ny fiainanao manokana no efa niainanao ny fifandraisana akaiky sy ny fifandraisana lalina tamin'i Yahweh izay tadiaviny hananana amin'izay rehetra manolo-tena ho Azy?

Vakio ny Eksodosy 4:1–17. Inona avy ireo famantarana nomena an'i Mosesy hataony mba hanamafisana ny toerany amin'ny maha-irak'Andriamanitra azy?

Niezaka nanala tsiny ny tenany indray i Mosesy tamin'ny asa nangatahan'Andriamanitra taminy (jereo Eks. 3:11). Tsy te hankany Egypta izy hiatrika an'i Farao. Efa tsy nahomby rahateo izy tamin'ny fanandramany teo aloha, tamin'ny herin'ny tenany, hanampy ny Hebreo. Ary koa, tsy nino na nanaiky azy ho mpitarika azy ny olony. Izany no nahatonga azy namolavola fanoherana fahatelo: " 'Ahoana raha tsy mino ahy izy ireo na tsy mihaino ahy?' " (Eks. 4:1, NIV). Tsy fanontaniana hianarana zavatra vaovao izany; fanandramana handà ny andraikitra nangatahan'Andriamanitra azy horaisiny izany.

Famantarana mahagaga roa no nomena an'i Mosesy hataony eo anatrehan'ny loholon'ny Isiraely ary, tatỳ aoriana, teo anatrehan'i Farao: (1) ny tehiny niova ho bibilava ary avy eo niverina ho tehina indray, ary (2) ny tanany lasa boka nefa sitrana avy hatrany. Ireo fahagagana roa ireo dia tokony handresy lahatra ny loholona fa miasa ho azy ireo Andriamanitra. Fa raha tsy izany, dia nampiana ny fahagagana fahatelo, dia ny fanovàna rano ho ra (Eks. 4:8, 9).

Na dia nanome an'i Mosesy ireo fahagagana mahery vaika ireo aza Andriamanitra, dia mbola nanamarika fialan-tsiny hafa, ny fahefatra, izy: tsy mahay miteny izy.

Vakio ny Eksodosy 4:10–18. Ahoana no namalian'ny Tompo an'i Mosesy, ary inona no lesona azontsika raisina avy amin'izany ho an'ny tenantsika, na inona na inona toe-javatra inoantsika fa iantsoan'Andriamanitra antsika?

Ireo fialan-tsiny efatra ireo dia mampiseho ny fahasarotan'i Mosesy hanaraka ny antson'Andriamanitra. Amin'ny fanoherana "mety", dia afeniny ny tsy faniriany handeha. Ny fialan-tsiny telo voalohany dia amin'ny endrika fanontaniana: (1) Iza moa aho? (2) Iza Ianao? ary (3) Ahoana raha tsy mino ahy izy ireo? Ary ny fanoherana fahefatra dia (4) ny fanambarana: "Tsy mahay miteny aho." Novalian'Andriamanitra avokoa izany rehetra izany ary nitondra vahaolana mahery vaika. Ho an'ireo fialan-tsiny ireo dia nanolotra fampanantenana maro mampatanjaka Andriamanitra.

Avy eo i Mosesy dia nanao ny fangatahany fahadimy sy farany ary nangataka mivantana hoe: " 'Tompoko ô, mba alefaso olon-kafa kosa' " (Eks. 4:13, NRSV). Ho valiny, Andriamanitra dia nilaza taminy fa efa mandefa an'i Arona rahalahiny hitsena azy mba hanohana azy Izy. Farany, niaiky mangina i Mosesy ary nangataka ny fitahian'i Jetro alohan'ny hiaingany hankany Egypta.

Vakio ny Eksodosy 4:18–31. Ahoana no ahafantarantsika an'ity tantara hafahafa ity, ary inona no lesona azontsika raisina avy amin'izany?

Gaga ny mpianatra Baiboly rehefa mamaky fa rehefa avy nankatò ny Tompo i Mosesy ary nanomboka ny diany niverina tany Egypta, dia "nitady hamono azy" ny Tompo (Eks. 4:24, NIV). Avy amin'ny tontolon-kevitry ny tantara, dia miharihary fa ny olana dia ny famorana. Ny zanany faralahy dia tsy voafora, araka ny fitakian'ny fanekem-pihavanan'i Abrahama (Gen. 17:10, 11).

Mosesy, amin'ny maha-mpitarika ny vahoakan'Andriamanitra azy, dia tokony haneho ny fankatoavany tanteraka sy ny fanekeny an'Andriamanitra, mba ho mendrika hitarika olon-kafa hankatò. Tokony ho ohatra amin'izany fanolorana tanteraka an'Andriamanitra izany izy. Zipora vadiny dia vehivavy tia miasa ary namora ny zanany lahy mba hamonjena ny ain'ny vadiny. Nakasihin'i Zipora vadiny tamin'ny "hoditry ny famorana misy ra" i Mosesy, ary io ra io dia maneho ny fanavotana, ny fiainana, ary ny fanehoana ny fanekena. Ny zava-nitranga haingana dia nanampy tamin'ny zava-nitranga mahavariana.

Lesona iray manan-danja no azo ianarana avy amin'ity tantara ity: aza manao tsinontsinona mihitsy izay fantatsika fa marina.

"Tany an-dalana avy tany Midian, dia nahazo fampitandremana nampatahotra sy nahatsiravina i Mosesy ny amin'ny fankahalana an'i Jehovah. Nisy anjely niseho taminy tamin'ny fomba mandrahona, toy ny hoe hamongotra azy avy hatrany izy. Tsy nisy fanazavana nomena; fa tsaroan'i Mosesy fa tsy niraharaha ny iray tamin'ireo fepetran'Andriamanitra izy... hadinony ny nanao ny famorana tamin'ny zanany faralahy. Tsy nahafeno ny fepetra izay hahatonga ny zanany hahazo ny fitahian'ny fanekena nataon'Andriamanitra tamin'i Isiraely izy; ary ny tsy firaharahiana toy izany avy amin'ny mpitarika voafidy dia tsy afaka nampihena ny herin'ny fitsipika masina eo amin'ny vahoaka. Zipora, noho ny tahotra sao hovonoina ny vadiny, dia nanao ny famorana ny tenany, ary ny anjely dia namela an'i Mosesy hanohy ny diany avy eo. Tamin'ny iraka nankany amin'i Farao, dia tokony ho tao anatin'ny toe-javatra mampidi-doza lehibe i Mosesy; ny fiainany dia tsy ho voavonjy raha tsy amin'ny fiarovan'ny anjely masina. Fa rehefa miaina amin'ny fanaovana tsinontsinona ny adidy fantatra izy, dia tsy ho voaro; fa tsy ho voaro amin'ny anjelin'Andriamanitra izy."—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, tt. 255, 256.

Inona no tokony holazain'ity tantara ity aminao raha tena meloka amin'ny tsy firaharana izay fantatrao fa tokony hataonao ianao? Inona avy ireo fiovana tokony hataonao, na dia izao aza?

FIANARANA FANAMPINY

Vakio ny Patriarka sy Mpaminany,Ellen G. White, “Mosesy,” tt. 251–256.

Ny fiantsoana nampientam-po teo amin’ny roimemy nirehitra no mety ho traikefa tena nanova ny fiainan’i Mosesy. Ny zava-dehibe hafa rehetra teo amin’ny fiainany dia niankina tamin’ny valin-teniny tsara sy nankatoavin’Andriamanitra tamin’ny fanirahany azy hitarika ny Hebreo hiala any Egypta ho any amin’ny Tany Nampanantenaina.

Eny, fantatsika izao ny fomba niafarany. Fa apetraho amin’ny toeran’i Mosesy ny tenanao tamin’ny fotoana nirehitra ny roimemy. Nandositra an’i Egypta izy mba hamonjy ny ainy. Taranaka Hebreo vaovao no niseho nandritra ny 40 taona, ka maro tamin’izy ireo no mety tsy nahafantatra firy momba azy, na angamba aza ny zavatra reny momba azy dia diso, voasivana tamin’ny tantara izay miova rehefa mandeha ny fotoana. Kanefa ankehitriny, nantsoin’Andriamanitra izy hitarika ity vahoaka ity hiala amin’ny firenena mahery? Tsy mahagaga raha nisy fisalasalana izy tamin’ny voalohany!

Eny, asa tena nitaky be izany, saingy alao sary an-tsaina hoe inona no ho very taminy raha toa ka nandà farany an’Andriamanitra izy. Mety ho nanjavona teo amin’ny tantara fotsiny izy fa tsy—amin’ny alalan’ny herin’Andriamanitra miasa ao aminy—nanao tantara ara-bakiteny ary lasa iray amin’ireo olona lehibe indrindra sy manan-kery indrindra, tsy ao amin’ny Baiboly ihany fa eto amin’izao tontolo izao mihitsy.

FANONTANIANA hifanakalozan-kevitra

1. Nandritra ny taona mangina lany tany an-tany efitra, i Mosesy dia nanao izay nantsoin’Andriamanitra azy hatao: izy dia raim-pianakaviana, nikarakara ondry, ary nanoratra boky ara-Baiboly roa ambany fitaomam-panahin’Andriamanitra talohan’ny niantsoana azy ho mpitarika lehibe ny vahoakan’Andriamanitra. Inona no ampianarin’ny traikefan’i Mosesy antsika momba ny adidintsika eo amin’ny fiainana?

2. Mety hilaza ny olona iray fa, raha ny fijery ivelany, ny fialan-tsinin’i Mosesy dia tena azo ekena, sa tsy izany? Nahoana no tokony hino ahy ny vahoaka? Iza moa aho raha vao manomboka? Tsy mahay miteny aho. Inona no tokony holazain’ity tantara ity antsika momba ny fomba hianarana hitoky fa Andriamanitra dia afaka manampy antsika hanao izay antsoiny antsika hatao?

Fizarana I: Topi-maso ankapobeny

Tsianjery: Eksodosy 3:7, 8

Fifantohan'ny fandalinana: Eks. 3:1–4:31

Fampidirana: Nambaran'Andriamanitra tamin'i Mosesy ny tenany, niantso azy ho mpanompony izay hanafaka ny vahoakany avy any Egypta sy hitarika azy ireo ho any amin'ny Tany Nampanantenaina. Taitra be tamin'ity asa vaovao ity i Mosesy ary nangataka an'Andriamanitra hifidy olon-kafa.

Lohahevitry ny Lesona

Amin'ny fandinihantsika ny Eksodosy 3 sy 4, dia andao isika hanantitrantitra zava-misy iray tena ilaina: rehefa miantso ny olony hanao asa manokana Andriamanitra, dia manome fitaovana sy manome hery azy ireo koa Izy hanao izany. Ny fiantsoana sy ny fanomezana hery dia miara-dalana. Ny Tompo dia manome fanomezam-pahasoavana sy fahaizana ara-panahy ilaina. Tsy mila manahy isika, na dia mety ho goavana aza ny asa ary mihoatra lavitra noho ny fahaizantsika. Andriamanitra no tompon'andraikitra. Mila mamela an'Andriamanitra ho Andriamanitra eo amin'ny fiainantsika isika ary mitoky tanteraka amin'ny fampanantenany. Afaka matoky Azy isika. Adidintsika ny manaraka ny fitarihany sy mankatò.

Ny firafitry ireo toko roa ireo, izay miresaka momba ny fitsabahan'Andriamanitra ho an'ny vahoakany, dia azo zaraina ho fizarana lehibe efatra:

A. Fihaonan'Andriamanitra tamin'i Mosesy (Eks. 3:1–4:17), izay misy fampidirana sy fanirahana (Eks. 3:1–10) ary fizarana efatra miresaka ny fifanakalozan-kevitra teo amin'ny Tompo sy Mosesy: (1) Eksodosy 3:11, 12; (2) Eksodosy 3:13–22; (3) Eksodosy 4:1–9; ary (4) Eksodosy 4:10–12, ary koa fanampiny: ny fitalahoan'i Mosesy farany, ny fahatezeran'Andriamanitra, ary ny nanirahany an'i Arona ho any amin'i Mosesy mba hanampy (Eks. 4:13–17).

B. Fiverenan'i Mosesy tany Egypta, niaraka tamin'ny vadiny sy ny zanany roa, ary ny fanomezan-toky an'i Mosesy nataon'Andriamanitra fa hanampy azy Izy (Eks. 4:18–23).

C. Olana amin'ny famorana (Eks. 4:24–26).

D. Fihaonan'i Mosesy tamin'i Arona, ny loholona, ary farany, tamin'ny Isiraelita (Eks. 4:27–31).

Asa lehibe sy mahery vaika avy amin'Andriamanitra no andrasana. Mino sy mivavaka amin'Andriamanitra velona izay hiasa ho an'ny fanavotana azy ireo ny vahoakan'Andriamanitra.

Fizarana II: Fanazavan-kevitra

Ny zava-nitranga lehibe indrindra teo amin'ny fiainan'i Mosesy dia ny fihaonany manokana tamin'ny Tompo nandritra ny traikefan'ny roimemy nirehitra. Io zava-nitranga io dia nanova tanteraka ny fiainany. Tamin'ny fotoana nitrangan'izany, 80 taona izy, ary niaina fiainana feno, milamina ary araka ny tokony ho izy. Nanam-bady izy, nanam-bavy roa, niaina tany Midian, ary nahasoa ny Tompo. Tamin'ny fotoana nanginany, raha nikarakara ondry izy, dia noraisin'Andriamanitra anjara tamin'ny fanoratana boky ara-Baiboly roa: Joba sy Genesisy. Mazava ho azy fa faly tamin'ny fiainam-pianakaviany sy ny fiarahany tamin'ny Tompo i Mosesy. Dia tonga ny fanakorontanana nampatahotra ny fiainany andavanandro milamina: nahita roimemy nirehitra i Mosesy izay tsy levon'ny afo nanakodia azy.

Rehefa nahasarika ny sain'i Mosesy ny Tompo, dia nilaza taminy Izy fa tena niahiahy ny amin'ny toe-javatra misy ny Isiraelita tany Egypta Izy. Niresaka momba ny fahantrany, ny famoretana, ny fanandevozana, ny fitarainana mangataka fanampiana, ary ny fijaliana Andriamanitra. "Efa nidina Aho hamonjy azy ireo" (Eks. 3:8, NIV), hoy ny Tompo nanambara. Nantsoiny hoe "oloko" ny Isiraelita (Eks. 3:10) ary naniry hitarika ny olony ho any amin'ny tany vaovao Izy. Antsointsika hoe Tany Nampanantenaina izany satria Andriamanitra nanome ny teniny tamin'i Abrahama, Isaka, ary Jakoba fa ny taranany no handova an'i Kanana. Tonga ny fotoana hiasan'Andriamanitra, ary i Mosesy no ho fitaovana izay hahatanterahany ny fampanantenany.

Nantsoin'Andriamanitra mihitsy i Mosesy mba hiverina tany Egypta, tany izay nandositra azy mba hamonjena ny ainy 40 taona lasa izay (tamin'ny 1490 T.K.). I Mosesy izao dia tokony hihaona amin'i Farao Thutmose III (1504–1450 T.K.), izay fantany manokana tamin'ny fotoana nitomboany sy niainany tao an-dapan'ny mpanjaka. Hatshepsut, reniny natsangany, dia maty tamin'ny 1482 T.K. Rehefa nangataka an'i Mosesy hiverina sy hiara-miasa Aminy hanafaka ny Isiraelita avy any Egypta Andriamanitra, dia nanome baiko roa an'i Mosesy Izy: " 'Koa ankehitriny, mandehana. Handefa anao any amin'i Farao Aho hitondra ny oloko Isiraelita hivoaka avy any Egypta' " (Eks. 3:10, NIV). Avy amin'ity andininy ity, dia mety ho marihina fa Andriamanitra dia nampiasa filaza mandidy roa izay tsy dia mazava loatra amin'ny fandikana maoderina antsika. Nilaza tamin'i Mosesy tamin'ny fomba hentitra Andriamanitra hoe: (1) " 'Mandehana!' "; ary (2) " 'Mitondrà ny oloko... hivoaka avy any Egypta.' " Ny tantaran'ny fiantsoan'i Mosesy dia nivoatra tamin'izany fomba izany.

Ny Fialan-tsinin'i Mosesy Efatra sy ny Fampanantenan'Andriamanitra Efatra

1. "Iza moa aho?" vs. "Ho Aminao Aho" (Eks. 3:11, 12)

Rehefa maheno ireo baiko roa ireo i Mosesy ("Mandehana!" sy " 'Ento mivoaka avy any Egypta ny oloko' " (NIV), dia tsy te hanaiky sy hanaraka izany izy tamin'ny voalohany. Nampiasa tetika efatra i Mosesy mba hialana amin'ny vesatra goavana ateraky ny fanirahana. Voalohany, miafina ao ambadiky ny fanetren-tenany izy ary mametraka fanontaniana tena tsara: " 'Iza moa aho?' " Zava-dehibe ny fahafantarana ny tsy fahampian-tsika sy ny tsy fahafahantsika manao izay takin'Andriamanitra amintsika. Ny hery hanaraka ny fitarihany dia tsy ao anatintsika fa ivelantsika; ao amin'ny fanomezana fitaovana antsika avy amin'Andriamanitra izany rehefa manaraka Azy amim-panetren-tena isika. Na izany aza, i Mosesy dia mihoatra ity fankatoavana ity mba hitady ny fialany amin'ny asa masina.

Andriamanitra, ho valiny, dia manome toky an'i Mosesy fa ho eo aminy Izy (ny teny mitovy hoe " 'ho Aho' " dia ampiasaina amin'ny andininy 12 sy 14), ary manome famantarana azy amin'ny filazana fa i Mosesy sy ny Isiraelita dia hivavaka amin'Andriamanitra eo amin'io tendrombohitra io ihany, ny Tendrombohitra Sinay, izay ihaonan'izy ireo amin'izao fotoana izao. Io fampanantenana io dia mahafaoka ny rehetra. Ny zava-drehetra ilaina dia tafiditra ao anatin'ny fanatrehan'Andriamanitra miaraka amin'ny vahoakany. Ny lohahevitra "Imanoela" ("Andriamanitra miaraka amintsika") no fampanantenana lehibe indrindra.

2. "Iza no Anaranao?" vs. "IZAHO IZAY IZY" (Eks. 3:13–22, NIV)

Manolotra ny fialan-tsiny faharoa i Mosesy amin'ny alalan'ny fanontaniana ny dikan'ny anaran'Andriamanitra YHWH: "Iza no Anaranao?" Amin'ity indray mitoraka ity dia miafina ao ambadiky ny tsy fahalalan'ny vahoakan'Andriamanitra izy, milaza marina fa tsy mahalala an'Andriamanitra manokana izy ireo; koa, ahoana no hahafantaran'izy ireo fa i Mosesy no mpitarika voatendrin'Andriamanitra?

Manazava amim-paharetana ny Tompo fa Izy dia mandrakizay, manokana, ary Andriamanitra marina. Izy no Andriamanitry ny tantara izay nitondra ny razan'i Israely. Izy no Andriamanitr'i Abrahama, Isaka, ary Jakoba, ilay Andriamanitra izay nifampiresaka tamin'izy ireo ary nikarakara azy ireo tamin'ny fitiavany sy ny famindram-pony. Izy no Andriamanitra izay nanome azy ireo ny fampanantenany fa hitondra azy ireo ho any amin'ny "tany tondra-dronono sy tantely" Izy (Eks. 3:17), miaraka amin'ny fitahian'Andriamanitra be dia be. Izy no Tompo. Ilay Andriamanitry ny Hebreo. Andriamanitra nanome azy ireo ny fampanantenana fa rehefa handao an'i Egypta izy ireo, dia tsy handeha tanana foana fa hitondra fanomezana maro sarobidy izay noraisina taminy nandritra ny fotoana nahandevo azy ireo.

3. "Ahoana raha tsy mino ahy izy ireo na tsy mihaino?" (NIV) vs. Famantarana Mahery avy amin'Andriamanitra (Eks. 4:1–9)

Manohy ny fanoherana fahatelo i Mosesy amin'ny fanondroana ny fisalasalan'ny Isiraelita: "Aoka hatao hoe tsy hihaino sy hino ahy izy ireo? Ahoana ary?" Ho valiny, Andriamanitra dia milaza aminy fa hanome hery azy hanao fahagagana roa izay ho famantarana hita maso sy porofo fa Andriamanitra no naniraka azy ary hanafaka ny olony avy any Egypta: (1) Ho afaka hanova ny tehiny ho bibilava i Mosesy ary hamerina azy ho tehina; ary (2) hapetrany eo an-tsandriny ny tanany, ho lasa boka izany, ary avy eo hiverina ho sitrana.

4. "Tsy mahay miteny aho" (Eks. 4:10, ESV) vs. "Hanampy anao hiteny aho" (Eks. 4:12, NIV)

Ny fialan-tsiny fahefatra nataon'i Mosesy tsy hankany Egypta dia tsotra: "Tsy mahay miteny aho. Tsy nahay niteny mihitsy aho." Mifona amin'ny Tompo i Mosesy fa miadana izy amin'ny famolavolana hevitra ary tsy mahay tsara ny teny Egyptiana sy Hebreo.

Azo takarina fa tsy nampiasa ny teny Egyptiana nandritra ny efapolo taona izy. Andriamanitra, ho valiny, dia manome toky an'i Mosesy fa hanome azy ny fahaizana maneho hevitra amin'ny fomba maharesy lahatra sy mazava satria Izy no Mpahary. Amin'izany fomba izany, Andriamanitra dia hanome hery an'i Mosesy amin'ity asa ity: " 'Hanampy anao hiteny aho [ara-bakiteny, ho eo am-bavanao aho] ary hampianatra anao izay holazaina' " (Eks. 4:12, NIV). (Ity fampanantenana ity dia mampahatsiaro antsika tantara mitovy amin'izany ao amin'ny Jeremia 1:5–8.)

Ny Eksodosy 4:13–17 dia mamaritra ny fialan-tsiny farany nataon'i Mosesy sy ny fihetsik'Andriamanitra tamin'izany. Voageja i Mosesy. Ny fialan-tsininy rehetra dia nolavin'Andriamanitra mihitsy tamin-kery. Inona no hataon'i Mosesy? Mila mamaritra mazava tsara ny toerany izy amin'ny famaliana ny antson'Andriamanitra, na eny na tsia. Ho gaga isika, mandà ny hanaraka ny didin'Andriamanitra i Mosesy, na dia nahazo fampanantenana miavaka avy amin'Andriamanitra aza. Tsy te handeha i Mosesy: " 'Alefaso olon-kafa kosa' " (Eks. 4:13, NIV).

Mivadika izao ny andraikitra. Tsy vitan'ny hoe mandà ny didin'Andriamanitra i Mosesy, fa sahy mandidy an'Andriamanitra amin'ny didiny manokana mihitsy izy, na dia manalefaka azy amin'ny teny hoe azafady aza izy:

" 'Azafady, alefaso olon-kafa.' " Ilay tokony hankatò no manome torolalana an'Andriamanitra. Hay fifanoherana!

Amin'izao fotoana izao, ny soratra masina dia milaza fa "nirehitra ny fahatezeran'i Jehovah tamin'i Mosesy" (Eks. 4:14, NIV). Na izany aza, Andriamanitra dia manolotra vahaolana: ho amin'ny endrik'i Arona, rahalahin'i Mosesy, izay " 'efa eny an-dalana hitsena anao' " (Eks. 4:14, NIV). Fantatr'Andriamanitra mialoha ny valiny ratsy nataon'i Mosesy ary efa nandefa an'i Arona ho any amin'i Mosesy mba hampirisihana azy ireo hiara-miasa hanatanteraka ny iraka nomen'Andriamanitra. Ho "vavan'i" Mosesy i Arona, izany hoe, mpitondra teniny izay hifampiresaka amin'i Farao sy ny vahoaka ny tenin'Andriamanitra. Hay Tompo be fitiavana sy be fahasoavana! Manome vahaolana Izy izay tsy ahitantsika afa-tsy haizina.

Amin'ny fisalasalana lehibe, i Mosesy dia manaraka ny toromarik'Andriamanitra. Tsy vakina ny valin-tenin'i Mosesy tamin'ny vahaolana avy amin'Andriamanitra, fa hitantsika, ao amin'ireo andininy manaraka, fa nankany Egypta i Mosesy. Amin'ny maha-raim-pianakaviana tsara azy, dia miresaka amin'i Jetro aloha izy momba ny fanendrena azy avy amin'Andriamanitra, ary mandefa azy any Egypta i Jetro miaraka amin'ny fankatoavany sy ny fitahiany. Noho izany, mandroso i Mosesy. Manomboka izao, hivoatra amin'ny fomba tsy nampoizina sy tsy noeritreretina ny raharaha.

Fizarana III: Fampiharana amin'ny fiainana

Ny zava-drehetra eo amin'ny fiainantsika dia miankina amin'ny sarin'Andriamanitra ananantsika. Iza moa Andriamanitra ho anao? Ahoana no ahitanao sy ianao mahatakatra ny fanatrehan'Andriamanitra eo amin'ny fiainanao? Karazana sary an'Andriamanitra inona no tandrindranao?

Ny zava-dehibe indrindra ho an'ny Tompo dia tsy zavatra, fananana, zava-bita, fandaharam-potoana, na fampisehoana; fa fifandraisana izany. Ny Andriamanitra velona dia Andriamanitry ny fifandraisana. Ny fifandraisan'ny olombelona dia manomboka amin'ny fifandraisana mitsangana Aminy ary mivadika ho fifandraisana mitsivalana amin'ny tsirairay. Ahoana no nahatonga ny fihaonan'i Mosesy tamin'Andriamanitra azy ho olona vaovao sy mpitarika lehibe?

Ny fiantsoan'Andriamanitra eo amin'ny fiainantsika dia toy ny lalambe lehibe misy lalana samihafa. Matetika, ny asa na fiantsoana tena mitaky be eo amin'ny fiainana dia afaka manampy antsika hahatsapa fa io asa na fiantsoana io no tian'Andriamanitra hataontsika. Ny Tompo dia tsy mitarika antsika amin'ny lalana mora na mifantoka amin'ny tena. Tiany ny fivoarantsika sy izay tsara indrindra ho antsika. Ny Teniny dia mandidy antsika handroso, na dia mety ho goavana aza ny asa na mihoatra ny fahaizantsika. Ahoana no ahafahanao mahalala sy matoky fa manaraka ny fiantsoany sy ny asany eo amin'ny fiainana ianao?

Tianareo hatao ny sitrapon'Andriamanitra araka ny planiny sy ny fahitany ho anao. Inona no fialan-tsiny atolotrao an'Andriamanitra izay manakana anao tsy hanaiky ny lalany ho an'ny fiainanao? Inona avy ireo fampanantenana ao amin'ny Baiboly tokony ho takinao mba hanome anao fanantenana sy herim-po amin'ny dianao miaraka Aminy? Ahoana no hamporisihan'ireo fampanantenana ireo anao amin'ny fanompoanao ny hafa?